Waar Staat Ss Voor? - 2023, Apúntateuna

Waar Staat Ss Voor
Waffen-SS: de vechtmachine van nazi-Duitsland – Historisch Nieuwsblad Wat was de Waffen-SS, wie waren er lid van, wat deden ze en hoe fout waren ze? De Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei (NSDAP), opgericht in 1919 onder leiding van, was zeker geen homogeen geheel.

Toen Hitler in 1933 aan de macht kwam, was wel duidelijk waar de nazi’s tégen waren: communisme, socialisme, de Weimar Republiek, het (internationale) Jodendom en iedereen die Duitsland dwarsboomde.
Minder duidelijk was welke richting Duitsland uit moest.
Iedereen binnen de NSDAP was het ermee eens dat de grenzen van vóór de Eerste Wereldoorlog hersteld moesten worden, maar de manier waarop bleef vooralsnog onduidelijk.

Er was binnen de partij een aanzienlijke groep die het in het partijprogramma gepropageerde socialisme serieus nam en zich antikapitalistisch gedroeg. De grootste groep was de Sturmabteilung (SA), eigenlijk opgericht om ‘de straat’ te veroveren, en die daarom slag leverde met communisten en socialisten.

Deze SA-knokploegen telden in 1933 zo’n 300.000 geüniformeerde en deels bewapende leden; de SA-leiding zag in hen de kern van een toekomstig beroepsleger. Bij de Vrede van Versailles was vastgelegd dat het Duitse leger niet meer dan 100.000 man mocht tellen. Deze vrij machteloze Reichswehr dreigde begin jaren dertig door de SA te worden overvleugeld.

Omdat Hitler de Reichswehr te vriend wilde houden, moest de macht van de SA worden ingeperkt. Anderhalf jaar na Hitlers machtsovername, tijdens de Nacht van de Lange Messen, 30 juni 1934, werd de top van de SA afgeslacht en werd haar invloed gebroken.

Hoofdverantwoordelijk hiervoor was de SS onder leiding van Heinrich Himmler. Deze Schutzstaffel (SS) der NSDAP, opgericht in 1925, was aanvankelijk bedoeld om aanvallen op de partij af te weren, maar leverde ook de persoonlijke lijfwacht van Hitler. De SS telde toen Hitler in 1933 aan de macht kwam 50.000 man, en groeide langzaam maar zeker uit tot een staat in de staat.

Himmler had de politieke politie van de nazipartij, de Sicherheitsdienst (SD) onder zich, maar het lukte hem ook de gewone politie en het binnenlandse veiligheids- en onderdrukkingsapparaat in handen te krijgen. De Geheime Staatspolizei (Gestapo) en de oude Kriminalpolizei (Kripo) werden samengevoegd tot de Sicherheitspolizei (Sipo).

De leden van de verschillende formaties, die vaak onafhankelijk van elkaar werkten, werden zoveel mogelijk in de SS opgenomen.
Door het eenhoofdig leiderschap van Himmler kon de interne Duitse oppositie effectief worden bestreden en door middel van terreur en het opsluiten in concentratiekampen wist de SS het land oppositievrij te houden.

Maar de SS was veel meer; deze was bedoeld als een elitegroepering die de ideologie in het Duizendjarig Rijk moest beschutten en verder uitbouwen. Door de SS, door de SS’ers persoonlijk, moest het hele leven doordrenkt worden van het nationaalsocialisme en moesten afkeer en vijandschap gekweekt worden tegen Joden, vrijmetselaars, communisten et cetera.

Je kon professioneel, fulltime SS’er zijn, maar je kon er ook een gewone baan naast hebben.
Er bestond ambivalentie tegenover de SS, ook bij trouwe NSDAP-leden.
Dat kwam doordat de SS meende in alles beter te zijn, niet alleen in het heden, maar zeker in de toekomst, in het Duizendjarig Rijk.
Er waren Duitsers die (nog) geen NSDAP-lid waren, maar op de SS gokten en daarvan lid werden als investering in de toekomst.

Je was dan onderdeel van de Allgemeine SS, die steeds meer ging omvatten, bijvoorbeeld eigen opleidingen en eigen ondernemingen, die vaak goedkoop werkten door dwangarbeiders uit concentratiekampen te gebruiken. De toelatingseisen van de SS waren in de beginjaren zeer streng.

Raszuiverheid’ stond voorop, en de besten onder de rekruten werden verder opgeleid om zelf weer leiding te kunnen geven.
Slot Wewelsburg bij Paderborn in Nordrhein-Westfalen zou als ideologisch scholingscentrum voor de SS-top dienst moeten doen en kosten noch moeiten, noch dwangarbeiders werden gespaard om van het slot een luxe verblijfplaats te maken.

In een onderaards mausoleum zouden de belangrijkste gesneuvelde SS’ers een laatste rustplaats krijgen, maar in de praktijk is dat er niet van gekomen. Het slot is tegenwoordig een museum, waar de geschiedenis van de SS uit de doeken wordt gedaan. Een deel van de SS was gemilitariseerd en deed dienst als lijfwacht of bewaker in de concentratiekampen, de zogeheten Totenkopf-Verbände.

Maar langzaam werden binnen de SS kleine legertjes opgezet, die zich los van de conservatieve Reichswehr en latere Wehrmacht ontwikkelden. Dit waren de SS-Verfügungstruppen, die als reservetroepen waren bedoeld. Er waren nog meer militaire SS-onderdelen, maar ze hoorden allemaal bij de Waffen-SS. Er werden twee opleidingsscholen opgericht voor de officieren: in Brunswijk en in Bad Tölz in Zuid-Beieren.

Bij de soldaten en het kader, allemaal vrijwillig toegetreden, werd er steeds op gehamerd dat zij elitesoldaten waren – en op den duur gingen ze dat ook geloven. Maar wat was precies hun taak? Himmler liet begin 1937 weten dat de Waffen-SS nodig was als er oorlog zou komen, maar dat zij nu en tijdens een oorlog in het binnenland voor rust moesten zorgen.

Hij verzweeg toen nog, om de conservatieve legertop niet te verontrusten, dat het zeker de bedoeling was dat de Waffen-SS ook aan het front zou vechten. Dat was de uitgelezen plek voor de politieke soldaat, de elite van Duitsland, om zich te bewijzen door onverschrokkenheid en dapperheid. De eerste keer dat de Waffen-SS frontdienst mocht doen, was tijdens de inval in Polen in 1939, maar de resultaten waren gering en de verliezen hoog.

Aan het begin van de oorlog was er slechts één Waffen-SS-divisie, maar begin 1945 waren het er maar liefst veertig, met meer dan 900.000 man, onder wie 200.000 niet-Duitsers. Buitenlanders, uit de bezette gebieden, konden geen lid worden van de Duitse nazipartij, maar wel van de Waffen-SS – en dat was ook Himmlers bedoeling.

Zo kon de Waffen-SS laten zien dat zij echt Groot-Germaans dacht en dus de toekomst was. In de bezette landen werd bij werving van vrijwilligers vaak gesuggereerd dat er ‘eigen’ nationale regimenten zouden worden gevormd, maar daar kwam in de praktijk niets van terecht: er moest gewoon gevochten worden onder leiding van Duitse officieren.

Dat kon natuurlijk worden verdedigd met het feit dat het nu eenmaal oorlog was en dat alles anders zou worden als die eenmaal gewonnen was. De Waffen-SS was aan het front ondergeschikt aan de Wehrmacht, maar kreeg wel beter materiaal en werd vaak gebruikt op gevaarlijke plekken aan het front, bijvoorbeeld waar een doorbraak dreigde.

Een Nederlandse SS-vrijwilliger schrijft daarover in september 1942: ‘Op de hoogte van Malgobek hadden drie Wehrmacht-divisies de kop bloedend gelopen.
Wij werden dus zeer vreugdevol door de Wehrmacht begroet, omdat wij daar het vuile werk kwamen opknappen.’ Die rol aan het front betekende wel dat de verliezen hoog waren; in de hele oorlog zijn zo’n kwart miljoen SS’ers gesneuveld.

In alle bezette landen werd voor de Waffen-SS geworven; in de eerste plaats in ‘echt Germaanse’ landen als Noorwegen, Denemarken, Nederland en Vlaanderen, maar ook in Frankrijk en onder Duitssprekenden in de oostelijke gebieden. In het begin werd nog wel met politieke doeleinden geworven, maar de behoefte aan soldaten zorgde ervoor dat er nauwelijks naar ideologische overtuiging of ‘raskenmerken’ werd gekeken.

Uiteindelijk zouden zelfs Bosnische moslims bij de Waffen-SS strijden. Bij officieren waren de toelatingseisen strenger; dezen moesten tot drie eeuwen terug bewijzen geen ‘vreemd’ (lees: ‘Joods’ of ‘Indisch’) bloed in de aderen te hebben. Rost van Tonningen, derde man van de NSB, lukte het niet de Nederlandse SS te leiden of SS-officier te worden, want hij kon geen ‘schone’ stamboom tonen.

De leider van de NSB, Anton Mussert, zag met lede ogen aan dat de SS wierf in Nederland, want de SS was voor een uiteindelijk opgaan van Nederland in Groot-Duitsland, en daar gruwde de nationalist Mussert van. Hij zag de Nederlandse SS als interne oppositie, als concurrent van hem – en daar had hij geen ongelijk in.

Maar Mussert kon zich er niet tegen verzetten; als trouw bondgenoot van Duitsland moest hij wel soldaten leveren, en hij liet zich overhalen met de belofte dat de Nederlanders in een ‘eigen’ regiment ‘Westland’ zouden komen. Dit zou onderdeel vormen van de Waffen-SS-divisie ‘Wiking’. Zeker na de Duitse inval in Rusland moest Mussert nog meer toegeven; de strijd tegen het bolsjewisme was immers een gezamenlijke strijd.

Hij dacht door oprichting van een Nederlands Vrijwilligerslegioen zelf nog invloed te kunnen uitoefenen, maar dat zou een illusie blijven. De Duitse aanwerving gebeurde ook vaak met valse beloftes, waarbij verteld werd dat de aanstaande rekruten een sport- of politieopleiding zouden krijgen.

In werkelijkheid werden de Nederlanders in een kazerne in München onderworpen aan een zware opleiding met Duitse kadaverdiscipline.
Bovendien liet het Duitse opleidingspersoneel zich vaak minachtend uit over Nederland, dat zij zo gemakkelijk hadden veroverd.
Er waren ook verschillen tussen de Nederlandse rekruten; er waren avonturiers, tuk op buitenlandse avonturen, en ideologisch bevlogenen, die soms vóór en soms tegen Mussert waren, en ‘Nederlands’ dachten of ‘Germaans’.

De een zei nog ‘Houzee!’ (een NSB-groet), terwijl de ander al ‘Heil Hitler!’ riep. Met name het afleggen van een eed op Hitler was voor een aantal rekruten problematisch, want was dat eigenlijk geen landverraad? Door dwang en regelrechte bedreiging wisten de Duitsers de meesten van hen wel in het gareel te krijgen.

Wij werden ineens voor de keus gesteld.
Ik wist heus niet goed wat te doen.
Ik stond in twijfel tusschen blijven of naar huis gaan.
Daar ik het niet wist, ben ik maar bij de grootste hoop gaan staan.
En die gingen naar huis.’ Aldus een spijtoptant in september 1941.
In maart 1941 deden bijna 1500 Nederlandse vrijwilligers dienst bij de Waffen-SS, maar een veelvoud daarvan, meer dan 5000, had zich opgegeven.

Door afkeuring of tijdige spijt kwam dus minder dan de helft echt op. De verschillen tussen ‘Houzee’ en ‘Heil Hitler’ vielen aan het front vanzelfsprekend weg, maar speelden bij de opleiding nog vaak een grote rol. ‘Op de eerste dag in de kazerne waren er verschillende dingen die ons vreemd aandeden.

Ik kwam uit een christelijk milieu. En de eerste avond aan tafel waren er een heleboel jongens, die hun handen vouwden en een gebed begonnen. Maar het werd mij al gauw duidelijk, dat het christendom bij de SS niet bijzonder op prijs gesteld werd. Het bleek ook dat praktisch iedereen, vooral de oudere SS-mensen, zich Gottgläubiger noemden, maar geen christen.’ Volgens In ‘t Veld (De SS en Nederland.

Documenten uit SS-archieven 1935-1945) hebben in totaal waarschijnlijk tussen de 22.000 en 25.000 Nederlanders dienstgedaan bij de Waffen-SS. Van hen zijn er tussen de 4000 en 6000 gesneuveld, verongelukt of vermist. Niet meer dan eenderde van hen was lid van de NSB.

Een aparte categorie bestond uit oudere leden van de Jeugdstorm, de jongerenorganisatie van de NSB. Hier vond een radicalisering plaats in de SS-richting, waarbij grote druk op de oudere leden werd uitgeoefend om dienst te nemen: zo kon je tonen een goed Germaan te zijn. Aan het eind van de oorlog zouden zo’n 500 ‘vrijwilligers’ – er waren jongens van vijftien bij – dienstgedaan hebben, meest in de SS-divisie ‘Hitlerjugend’.

De Nederlandse SS’ers dienden vooral in de SS-divisie ‘Wiking’ en de SS-brigade ‘Nederland’, en vochten voornamelijk in het oosten. In het begin van de oorlog streden ze op de Balkan. Over de strijd daar is weinig bekend, behalve dat het in leven houden van krijgsgevangenen ongebruikelijk was.

Daarna vochten ze in Rusland, bijvoorbeeld ten westen van Leningrad aan de rivier de Narwa.
Via Estland en Letland trokken de SS’ers zich terug tot in Duitsland, waar de Nederlanders óf door de Russen, óf door de Amerikanen krijgsgevangen werden gemaakt.
Na de invasie in Normandië vochten Nederlandse Waffen-SS’ers ook sporadisch in het westen.

In juli 1945 werden drie van hen door een Krijgsraad te Velde ter dood veroordeeld en geëxecuteerd. De hoofdaanklacht was landverraad – dat zou later voor de meeste vrijwilligers de hoofdaanklacht worden, die zou leiden tot gevangenisstraffen van 12 tot 18 jaar.

De meesten van hen kregen spoedig gratie. Er vielen hogere straffen wanneer Waffen-SS’ers zich na frontdienst in Nederland schuldig hadden gemaakt aan de vervolging van Joden of verzetsstrijders. Uit het feit dat Nederlanders die bij de Kriegsmarine of de Wehrmacht waren gegaan veel minder straf kregen, valt af te leiden dat de Waffen-SS ook vlak na de oorlog een slechte naam had.

Niet ten onrechte, want de SS’ers hadden niet alleen als ‘gewoon soldaat’ gevochten, maar ook bijvoorbeeld de concentratiekampen gerund. De zogeheten Einsatzgruppen, opererend vlak achter de Wehrmacht bij de inval in Polen en Rusland, en verantwoordelijk voor onder meer het doden van meer dan een miljoen Joden, bestond voornamelijk uit SS’ers.

Er vonden ook massa-executies plaats onder krijgsgevangen Russen, waarbij de zogenoemde ‘politiek officieren’ de eerste slachtoffers waren.
Ook in het westen gingen SS-eenheden gruwelijk tekeer.
Eind mei 1940 werden bij het dorp Le Paradis aan de Kanaalkust bijna honderd Engelse soldaten die zich hadden overgegeven in koelen bloede doodgeschoten door leden van de derde SS-divisie ‘Totenkopf’.

In die periode werden ook zwarte Franse soldaten slachtoffer van de Waffen-SS. Berucht werd de slachtpartij in Oradour-sur-Glane in Zuid-Frankrijk kort na de invasie in Normandië: meer dan 600 burgers werden daar door leden van de tweede SS-pantserdivisie ‘Das Reich’ vermoord.

Eind 1944 schoten Waffen-SS’ers honderd gevangengenomen Amerikaanse soldaten in het Belgische Malmedy dood. Het is dus niet voor niets dat de SS bij de naoorlogse Neurenberger processen als een ‘misdadige organisatie’ is omschreven. Dat heeft er weer toe geleid dat leden van de voormalige Wehrmacht elke medeplichtigheid aan misdaden tegen de mensheid ontkenden: ‘Dat heeft de SS gedaan,’ was altijd hun excuus.

Die leugen is enige decennia geleden al ontmaskerd, en de Wehrmacht-tentoonstelling die jarenlang in Duitsland rondtrok, liet zien dat de Wehrmacht ook een stevige rol in de holocaust heeft gespeeld. Waarschijnlijk hebben ook Nederlandse SS’ers zich schuldig gemaakt aan misdaden tegen de menselijkheid, maar harde bewijzen zijn er nauwelijks.

Op 2 juli 1941 schreef een Nederlandse vrijwilliger het volgende in zijn dagboek: ‘De zon scheen ontzettend fel. We liepen allen in sportbroekje rond. De 1e kompanie benutte de vrije tijd om joden dood te schieten die «Partisanenkrieg» gevoerd hadden. Voor deze beesten was geen andere oplossing. Het geld dat deze bij zich hadden, werd onder de Oekraïners verdeeld.’ Hij vermeldt ook nog dat ontsnapte Russische krijgsgevangenen als ze weer gepakt waren, opgehangen werden.

De onverschrokkenheid en tomeloze dapperheid die de SS zichzelf graag aanmat, leidde ook wel tot historische misverstanden. Loe de Jong noemt in 1970 de SS’ers die in mei 1940 bij de Grebbelinie vochten ‘uitnemend opgeleide en uitnemend geïndoctrineerde vechtersbazen’, en dat geloofde iedereen toen graag.

In werkelijkheid had de Waffen-SS het er bij de Poolse veldtocht slecht van afgebracht wegens gebrek aan militair vakmanschap; de Duitse legerleiding wilde daarom eerst helemaal geen SS’ers inzetten bij de Westfeldzug. De – terecht – slechte naam van de Waffen-SS leidde er ook toe dat de politicus Willem Aantjes, die er in 1979 onder andere van werd beschuldigd zich voor de Waffen-SS te hebben aangemeld, dat verontwaardigd ontkende: het was ‘slechts’ de Allgemeine SS geweest.

In werkelijkheid was die nu juist ideologischer dan de gewapende tegenhanger. Voormalige Waffen-SS’ers kwamen in de jaren zestig en later voornamelijk in het nieuws als zij wat al te luidruchtig hun jaarlijkse reünies in rokerige kroegen hielden. Het herdenken en bewieroken van gevallen kameraden viel slecht bij diegenen die van mening waren dat de Duitse Bondsrepubliek te fragiel was om deze oude nazi’s in toom te houden.

Van enig gevaar voor de democratie was geen sprake, maar het eeuwige refrein van ‘Wij waren gewone soldaten’ en ‘Wij waren het eerste echte Europese leger’ viel bij velen verkeerd. Het maandblad Der Freiwillige werd in 1954 opgericht en was behalve een reünistenblad ook een blad waarin extreem-rechts uitgebreid aan het woord kwam.

Tegenwoordig heeft het maandblad de ondertitel ‘Militärgeschichte. Aktuelles. Kultur. Truppenkameradschaften. Suchdienst’. Het blad bevat veel foto’s van heldendaden, van vermiste kameraden en sinds een aantal jaren veel informatie over militaire begraafplaatsen in Oost-Europa.

In een van de laatste afleveringen werden vrijwillige SS’ers uit IJsland in het zonnetje gezet. Voor jonge neonazi’s valt er weinig te halen, of ze moeten er plezier in hebben miniatuurduikboten of -tanks in elkaar te knutselen. Opvallend is dat Der Freiwillige wel correspondenten heeft in de Noorse landen en in Letland, Frankrijk, Zwitserland, Italië, Spanje en Hongarije, maar niet in Nederland.

Dit artikel op Historischnieuwsblad.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste historische verhalen door toonaangevende historici. Steun ons door lid te worden voor maar €3,99 per maand, de eerste maand €1,99. Waar Staat Ss Voor Ontvang historische artikelen, nieuws, boekrecensies en aanbiedingen wekelijks gratis in uw inbox. Hierin wordt de link tussen heden en verleden gelegd. Met de nieuwsbrief van Historisch Nieuwsblad mist u niets op het gebied van geschiedenis. Uw aanmelding is helaas niet gelukt. Probeer het later nog eens. : Waffen-SS: de vechtmachine van nazi-Duitsland – Historisch Nieuwsblad

Wat is de afkorting voor SS?

Schutzstaffel – Wikipedia Schutzstaffel (SS) Embleem Schutzstaffel Oprichting Ontbinding Land Krijgsmacht-onderdeel Organisatie Aantal 900.000+ Motto Kleur Zwart Veldslagen Alle fronten in Europa Commandanten De Schutzstaffel (: beschermingsafdeling), beter bekend onder de afkorting SS, of ook wel de Duitse, was een organisatie binnen de -partij, de (NSDAP).

De SS werd in 1925 opgericht en was oorspronkelijk een paramilitaire organisatie die fungeerde als de persoonlijke lijfwacht van,
De groepering groeide uit tot wat de nazi’s beschouwden als een elite-eenheid.
De SS had haar eigen kentekens, uniformen en militaire rangen.
Het symbool van de SS bestaat uit een gestileerde, dubbele bliksemschicht, de zogenaamde ᛋ,

De SS is in de formeel bestempeld als misdadige organisatie. Tot 1943 bestond de SS louter uit vrijwilligers. Daarna werden ook dienstplichtigen ingelijfd.

Wat was de taak van de SS?

Nacht van de lange messen Hitler zuiverde na de machtsovername ook zijn eigen partij. In de ‘Nacht van de lange messen’ werden 85 prominente SA-leden vermoord. De SS onder leiding van Heinrich Himmler profiteerde het meest van deze afrekening. Tijdens de ‘Nacht van de lange messen’, op 30 juni 1934, werd de top van de SA ( Sturmabteilung ) op bevel van Hitler vermoord.

Wat betekent SS en SA?

Schutzstaffel – De Schutzstaffel (SS) was een militaire eenheid binnen de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP), de partij van Adolf Hitler. Na de ‘Nacht van de lange messen’, waarin de top van de Sturmabteilung (SA) werd uitgeroeid door de nazi’s (gepland door Himmler en Hitler) kwam de SS aan de macht. De beruchte leider van de SS.

Wat betekent Waffen-SS?

Vanaf 1939 was de Waffen-SS de naam van de militaire onderdelen van de nationaalsocialistische partijtroepen SS en werd in 1934 opgericht onder de naam SS-Verfügungstruppe.

Waarom heten boten SS?

De afkorting ss betekent ‘stoomschip’, en dat is een het-woord.

Wat is het verschil tussen de Gestapo en de SS?

Heinrich Himmler – Heinrich Himmler Ter ondersteuning van de politie en de Gestapo had Gring in februari 1933 de zogenaamde Hilfspolizei (hulppolitie) opgericht. Deze hulppolitie werd opgebouwd uit leden van de SS, de SA en Stahlhelm, de paramilitaire nationaalsocialistische bond voor frontsoldaten.

Gring besloot echter korte tijd na de oprichting van de Hilfspolizei om het personeel te rekruteren uit de SS.
Stahlhelm was inmiddels opgegaan in de SA en de macht van de SA werd steeds groter.
Gring en andere prominente nazis waren bang dat de SA en haar leider, Ernst Rhm, uiteindelijk teveel invloed zouden krijgen binnen nazi-Duitsland en dit wilden zij uiteraard voorkomen.

Het rekruteren van leden voor de Hilfspolizei uit de SS vond navolging in alle Duitse deelstaten waardoor de SS en haar leider, Heinrich Himmler, een steeds grotere invloed kregen. De SS was in 1925 opgericht als lijfwacht van Adolf Hitler en andere prominente nazis.

Op 6 januari 1929 werd Heinrich Himmler benoemd tot Reichsfhrer SS,
Heinrich Himmler was sinds 1923 bij de NSDAP betrokken en ook hij nam deel aan de putsch van 1923.
Totdat hij benoemd werd tot Reichsfhrer SS bekleedde hij enkele bescheiden bestuurlijke functies binnen de partij.
Zijn benoeming tot Reichsfhrer SS was een belangrijke stap in zijn carrire en onder zijn macht groeide de SS uit tot een kolossale organisatie.

Bij de oprichting van de SS in 1925 bestond de organisatie nog uit 280 man, in 1932 waren het er al ongeveer 52.000 en een jaar later maar liefst 209.000. De SS kreeg steeds meer politie- en veiligheidstaken toebedeeld en speelde een zeer belangrijke rol bij de vervolging van minderheden en tegenstanders van de nazis.

Himmler had in het najaar van 1933 het commando over de verschillende politieke politie eenheden van de Duitse deelstaten. Alleen het commando over de geheime staatspolitie in Pruisen en de enclaves Lippe en Schaumburg werd nog niet aan hem aangeboden. Himmler had echter inmiddels wel enige macht over de Pruisische Gestapo omdat hij door Gring benoemd was tot commissaris voor het personeel van de hulppolitie van de Gestapo.

In januari 1934 vond de Gleichschaltung der Lnder plaats, waardoor de politiediensten van de verschillende deelstaten, met uitzondering van Pruisen, Lippe en Schaumburg, centraal geleid zouden gaan worden. Himmler kreeg de leiding over deze politiediensten en het duurde niet lang meer voordat hij ook de macht kreeg over de Pruisische reguliere en geheime politie.

Nacht van de lange messen De nacht van de lange messen vond plaats op 30 juni 1934.
De machtswellustige nazis Gring en Himmler werkten samen om hun groeiende concurrent, Ernst Rhm en zijn SA, voorgoed uit te schakelen.
De macht van de SA was rijzende en er waren geruchten en vermoedens dat Ernst Rhm en zijn SA uit waren op een staatsgreep.

Gring en Himmler drongen bij Hitler aan om de SA uit de weg te ruimen waarbij zij hem waarschuwden voor de dreigende staatsgreep. De bewijzen voor de naderende Rhm-putsch waren gebaseerd op geruchten en een deel van de speculaties was in scne gezet door de leider van de Sicherheitsdienst (SD), Reinhard Heydrich,

Speculaties of niet, op 27 juni kregen Himmler en Heydrich van Hitler het bevel om de leiders van de SA te liquideren. In de nacht van 30 juni en de vroege ochtend van 1 juli werden diverse SA-leiders geliquideerd door de SS. Op 1 juli werd ook Ernst Rhm in de Stadelheimgevangenis van Mnchen vermoord.

Een belangrijke concurrent voor Gring en Himmler was uitgeschakeld. De SS was in het aanzien van Hitler enorm gestegen en Himmler had van Hitler alle mogelijkheid aangeboden gekregen om zijn organisatie verder te ontwikkelen tot het politie- en veiligheidsapparaat van het Derde Rijk,

De spanningen tussen de SA- en de NSDAP -leiders, voorafgaande aan de nacht van de lange messen, waren voor Gring tevens aanleiding om Himmler te benoemen tot Inspektor der Gestapo,
Gring bleef echter de hoofdverantwoordelijke voor de Gestapo.
Himmler als Inspektor der Gestapo Toen Himmler in op 20 april 1934 benoemd werd tot Inspektor der Gestapo was het organisatorisch nog een puinhoop binnen de Gestapo.

Diels had de organisatie dan wel omgevormd tot de meest gevreesde organisatie van Pruisen maar de Gestapo werd intern verscheurd door vele intriges. Gring zag in Himmler het organisatietalent dat orde, discipline en gezag terug kon brengen binnen de Gestapo.

Nu Himmler ook de organisatorische macht had over de Pruisische Gestapo, had hij de macht over de staatspolitie in alle Duitse deelstaten. De Gestapo werd onder Himmler een landelijke organisatie. Vanuit het Gestapo-hoofdkwartier op de Prinz Albrecht Strae 8 in Berlijn werd in opdracht van Himmler een begin gemaakt aan de reorganisatie binnen de Gestapo, een proces dat meerdere jaren in beslag nam.

Reinhard Heydrich en de Sicherheitsdienst Als Inspektor der Gestapo benoemde Himmler zijn naaste medewerker. Reinhard Heydrich, tot de chef van de Gestapo. De operationele leiding over de Gestapo was dus in handen van Heydrich, de bestuurlijke leiding was in handen van Himmler en Gring stond hier weer boven.

Heydrich was sinds juli 1932 leider van de Sicherheitsdienst (SD), de inlichtingendienst van de SS.
Nu Himmler de macht had over alle geheime staatspolitiediensten in Duitsland, was Heydrich als chef van de SD en de Gestapo een machtig man die een grote invloed had op het Duitse politie- en veiligheidsapparaat.

Ook kreeg Heydrich in de nabije toekomst een zeer belangrijke rol bij de vervolging en vernietiging van Joden en andere minderheden. De Gestapo en de SD hadden veel gemeen en de taken en doelstellingen van beide organisaties overlapten elkaar op vele onderdelen.

Beide organisaties hadden als doel het opsporen van politieke en raciale vijanden van het Duitse Rijk, waaronder Joden. De SD was een partijorganisatie en de Gestapo een staatsorganisatie maar het grootste verschil tussen de SD en de Gestapo was dat de Gestapo, in tegenstelling tot de SD, de macht had om verdachten te arresteren en te bestraffen.

De SD hield zich bezig met het rapporteren van activiteiten van politieke en raciale vijanden van het Rijk en hield het nazi-bestuur op de hoogte van de moraal van de bevolking. Wanneer vijanden waren ontmaskerd dan was het de taak van de Gestapo om hen te arresteren en te bestraffen.

De SD en de Gestapo werkten dus vaak aan dezelfde zaken waardoor er rivaliteit ontstond tussen beide organisaties. Verschillende reorganisaties die nog op stapel stonden, zouden geen grote verandering brengen in de verdeling van taken en verantwoordelijken binnen het politie- en veiligheidssysteem van het Derde Rijk,

De eerstvolgende organisatorische verandering vond plaats in 1936, het moment waarop Himmler benoemd werd tot Chef der Deutschen Polizei, Dit was tevens het moment waarop Gring zijn invloed op de Gestapo verloor. De nieuwe basiswet van de Gestapo Voordat Himmler de macht over de Gestapo overnam van Gring, werd de basiswet voor de Gestapo uitgevaardigd die van grote invloed was op de handelingsvrijheid van de Gestapo.

Op 10 februari 1936 vaardigden Frick, als rijksminister van binnenlandse zaken, en Gring, als minister van binnenlandse zaken van Pruisen, een wet uit die de Gestapo alle handelingsvrijheid gaf om maatregelen te nemen die in de lijn lagen van het nationaalsocialisme. Feitelijk betekende dit dat de Gestapo officieel aan geen enkele wet meer gebonden was.

Nazi-jurist en plaatsvervangend chef van de Pruisische Gestapo, Dr. Werner Best, omschreef de macht van de Gestapo als volgt: Zolang als de Gestapo de wil van haar leiders uitvoert, is haar handeling legaal. Het enige wat het Duitse strafrecht officieel nog verbood was moord en marteling.

Het was echter geen enkel probleem voor de Gestapo om de doodsoorzaak van slachtoffers te vervalsen.
Himmler als Chef der Deutschen Polizei Op 17 juni 1936 waren alle Duitse politieonderdelen gecentraliseerd en werd Himmler benoemd tot Chef der Deutschen Polizei,
Als leider van de SS en de Duitse politie nam Himmler een belangrijke positie in binnen het nationaalsocialistische regime.

De SS en de politie zouden nauwer met elkaar samenwerken en de Gestapo kreeg een belangrijke rol binnen deze samenwerking toebedeeld. Op 26 juni 1936 zorgde Himmler dat er een duidelijk verschil ontstond tussen de geniformeerde en de geheime politie en recherche.

De indeling van de verschillende politiediensten zag er als volgt uit: Ordnungspolizei (ORPO) De Ordnungspolizei was een verzameling van geniformeerde politiediensten die zorg droegen voor de veiligheid van burgers en het behouden van de orde.
De ORPO stond onder leiding van Kurt Daluege en bestond onder andere uit de Schutzpolizei (politie in stedelijk gebied) en de Gendarmerie (politie in ruraal gebied).

Sicherheitspolizei (SIPO) De Sicherheitspolizei was het onderdeel van de politie dat over het algemeen niet geniformeerd was. De SIPO bestond uit de Kriminalpolizei (de recherche) en de Gestapo. Dit onderdeel van het politieapparaat stond onder leiding van Reinhard Heydrich.

Doordat Heydrich nu naast de macht over de SD ook de macht over de Sicherheitspolizei had, werd de samenwerking tussen de SD en de Gestapo steeds nauwer. Tot 1939 bestond de Gestapo uit de volgende afdelingen: Divisie I Divisie I was belast met de algemene organisatie van de Gestapo. Daarnaast was deze divisie verantwoordelijk voor financile zaken en wettelijke aangelegenheden.

Dit onderdeel van de Gestapo stond onder leiding van nazi-jurist Dr. Werner Best. Divisie II Deze divisie was het belangrijkste onderdeel van de Gestapo en stond onder directe controle van Heydrich. De operationele leiding was in handen van de latere Gestapo-chef Heinrich Mller,

Deze divisie hield zich bezig met de belangrijkste taak van de Gestapo, het uitschakelen van tegenstanders van het nazi-regime. Divisie III Divisie III was belast met contraspionage en stond onder leiding van Gnther Palten. Vanaf november 1937 trainde deze Gestapo-divisie speciale eenheden voor het terroriseren en nazificeren van landen buiten Duitsland.

Op 28 augustus 1936 werd de Gestapo officieel een landelijke organisatie. Himmler vaardigde het bevel uit dat aan alle staatspolitie-eenheden in de verschillende deelstaten gebood om de naam Gestapo te voeren. Op 20 april werd het kantoor van de Pruisische Gestapo in Berlijn het hoofdkantoor van de landelijke Gestapo.

Nu de Gestapo onder het bevel stond van Himmler als leider van de SS en de Duitse politie verloor Gring zijn macht over de Gestapo.
Gring’s macht binnen het Derde Rijk was echter nog steeds enorm want inmiddels had hij naast de functies die hij reeds bekleedde andere prominente functies verzameld, waaronder het commando over de Luftwaffe en de verantwoordelijkheid voor het Vierjarenplan.

Misdaadvoorkomende bewaring Naast de wet omtrent het in beschermende bewaring nemen van tegenstanders van het nazi-regime kreeg de Gestapo in 1937 een nieuw wettelijk instrument dat het gevangen nemen van tegenstanders nog gemakkelijker zou maken. Deze nieuwe wet werd Vorbeugende Verbrechensbekmpfung gemoemd, vrij vertaald: misdaadvoorkomende bewaring.

Dankzij deze wet kreeg de Gestapo de mogelijkheid om potentile misdadigers en vijanden van het Derde Rijk op te sluiten in concentratiekampen zonder tussenkomst van justitie.
De politie moet alomtegenwoordig zijn om iedere verstoring van de rechtsorde in het Reich te voorkomen respectievelijk te onderdrukken, zelfs als de wet niet openlijk is overtreden of nog niet, was de verklaring van nazi-jurist en Gestapo-afdelingschef Dr.

Werner Best. De definitie van misdadigers en vijanden van het Derde Rijk werd steeds ruimer. Werden eerst vooral politieke tegenstanders van de NSDAP opgepakt, nu werden onder andere ook «asocialen» (waaronder zwervers, prostituees, werklozen en bedelaars), zigeuners, homosexuelen, Jehova’s getuigen, sekteleden en psychiatrisch patinten in de concentratiekampen gevangen gezet.

Ook Joden werden al geruime tijd gevangengezet in de concentratiekampen maar meestal nog niet om zuiver raciale redenen.
In november 1938 vormde een bepaalde gebeurtenis echter het begin van de massale klopjacht op het Joodse volk.
Vanzelfsprekend was de Gestapo n van de belangrijkste uitvoerders van deze klopjacht.

Reichskristallnacht In de nacht van 9 op 10 november 1938 en een groot deel van de ochtend van 10 november vond door heel Duitsland en Oostenrijk een pogrom plaats die op gang gebracht was door de rijksminister van propaganda, Joseph Goebbels. Deze pogrom was een vergeldingsactie voor de moord op Ernst Rath, een employe van de Duitse ambassade in Parijs, door een jonge Joodse vluchteling.

Tijdens een herdenking van de putsch van 1923 in Mnchen riep Goebbels zijn partijleden op om actie te ondernemen tegen het Joodse volk. Deze vergeldingsactie werd massaal op gang gebracht en gecordineerd door de Gestapo en andere politiediensten, de SA, de SD en de SS. De SS, de SD, de Gestapo en andere politiediensten hadden echter niet de taak om de pogrom uit te voeren.

Zij hadden als taak om zich in burger onder de demonstranten te begeven en te voorkomen dat er een plundering ontstond. Synagogen en Joodse gemeenschapshuizen mochten in de brand gestoken worden, maar winkels en warenhuizen mochten niet door een uitzinnige menigte leeggeplunderd worden of door brandstichting vernield worden.

De reden hiervoor was dat de Duitse staat de Joodse eigendommen wilde confisqueren. Na afloop van de demonstratie hadden geniformeerde politiediensten de taak om verwoeste winkels en appartementen te verzegelen en veilig te stellen. De boodschap was bij de uitzinnige stormtroepen van de SA niet goed aangekomen en zij verkeerden onder de indruk dat ze volledig de vrije hand hadden gekregen en handelden daar ook naar.

Er ontstond een golf van vernielingen uitgevoerd door de SA, fanatieke aanhangers van de NSDAP en gewone Duitse burgers. Tijdens de georganiseerde pogrom werden 7500 winkels, 29 warenhuizen en 171 huizen verwoest; 191 Synagogen brandden volledig af en nog eens 76 werden anderszins verwoest; elf Joodse gemeenschapscentra, dodenkapellen en vergelijkbare gebouwen werden in brand gestoken en nog eens drie werden geplunderd.

Mede door de Gestapo werden minstens 30.000 Joodse mannen gearresteerd en opgesloten in concentratiekampen. De Reichskristallnacht veroorzaakte veel opschudding in het buitenland maar deze actie was nog maar een begin. De Reichskristallnacht was het begin van de massale discriminatie en vervolging van het Joodse volk door de nazis.

De Gestapo werd n van de belangrijkste uitvoerders van de jodenvervolging en richtte zich vanaf dat moment ook op raciale vijanden van het Derde Rijk. De Gestapo als organisatie verantwoordelijk voor het arresteren van politieke, ideologische en raciale vijanden kwam tot ontwikkeling binnen een nieuwe overkoepelende organisatie binnen de SS, die op 27 september 1939 opgericht werd.

Wat is de betekenis van het hakenkruis?

De swastika (ook hakenkruis) is een symbool dat voorkomt in verschillende Euraziatische culturen en stamt uit de Indusbeschaving. Het is een in de loop van de geschiedenis vaak gebruikt teken in allerlei culturen wereldwijd en staat in het algemeen voor levenskracht, geluk of heiligheid.

Hoeveel SS ers waren er in Nederland?

Ongeveer 25.000 Nederlanders nemen tijdens de oorlog vrijwillig deel aan de Waffen-SS. Ze vechten met de Duitsers mee om het Derde Rijk uit te breiden, vooral aan het oostfront en in de Baltische Staten. De Nederlandse SS wordt op 11 september 1940 opgericht.

Wat betekent een kapo?

Het woord kapo stamt uit het Italiaans en betekent hoofd, ofwel leider. In de Tweede Wereldoorlog werd het gebruikt voor de joden die in het getto of in de concentratiekampen een speciale functie kregen toebedeeld door de Duitse bezetters.

Wat deed de SS in Nederland?

Ontstaan – Het belang van een vestiging van een verlengstuk van Himmlers SS in Nederland berustte op een viertal overwegingen. Ten eerste wenste de SS, als gevolg van de expansiedrift van Himmler, in de veroverde landen een belangrijke positie in te nemen.

Ten tweede achtte de SS de oprichting van de Nederlandsche SS van groot belang voor de werving van vrijwilligers voor de Waffen-SS. De Nederlandsche SS kon niet alleen zelf als reservoir dienen, maar had ook een belangrijke taak in het creëren van een basis van waaruit de werving in de toekomst diende plaats te vinden.

Ten derde diende de Nederlandsche SS Mussert in de gewenste groot-Germaanse richting te duwen. Tot slot had de oprichting van de Nederlandsche SS een belangrijke propagandistische waarde. In een ontmoeting op 9 juni 1940 van Anton Mussert, leider van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) met Gottlob Berger van het Duitse SS-Amt, werd Mussert op de hoogte gebracht van een bevel van Hitler waarin opdracht werd gegeven om Nederlanders voor de divisie ‘Wiking’ van de Waffen-SS te werven.

De Nederlandse vrijwilligers zouden hun eigen Standarte ‘Westland’ krijgen.
Hoewel Mussert zijn medewerking niet verleende en zijn leden opriep vooral geen dienst te nemen bij de SS, ging de oprichting door.
In eerste instantie bleef Mussert zijn medewerking weigeren, maar hij deed vervolgens toch concessies om zijn eigen positie niet in gevaar te brengen.

De Duitsers waren zijn halfslachtige houding namelijk zat en dreigden Meinoud Rost van Tonningen naar voren te schuiven, ten koste van Mussert. Om zijn positie te redden ging Mussert daarom in september 1940 akkoord met de oprichting van de Nederlandsche SS, als variant van de Allgemeine SS.

Zo werd op 11 september 1940 de Nederlandsche SS door Mussert opgericht, formeel als onderafdeling (Afdeling XI) van de NSB. Als ‘Voorman’ werd Henk Feldmeijer benoemd, die zich in de dagelijkse praktijk echter weinig gelegen liet liggen aan Mussert en diens NSB. Feldmeijer zocht in plaats daarvan meer en meer aansluiting bij de Duitse Allgemeine (politieke) SS,

In de lente van 1941 werd een opleidingsschool voor de Nederlandsche SS geopend op het landgoed Avegoor te Ellecom, Op 1 november 1942 werd de naam gewijzigd in Germaansche SS in Nederland, Deze naamsverandering benadrukte dat niet langer het Nederlandse aspect van het grootste gewicht was, maar het ‘Germaanse’.

Wat is de betekenis van Gestapo?

Gestapo Het beruchte Gestapohoofdkwartier aan de Prinz-Albrecht-Strasse 8 te Berlijn Gearresteerde leden van de Gestapo na de bevrijding van door de geallieerden Rijen dode lichamen in het Gestapo-concentratiekamp in De Gestapo, afkorting voor Geheime Staatspolizei (tot 1936 ook wel Gestapa, voor Geheimes Staatspolizeiamt ), was de politieke of geheime politie in ( – ).

Hoeveel mensen zaten in de SS?

Vechten voor de vijand: Nederlanders bij de Waffen-SS Wilt u onbeperkt toegang tot de artikelen op Historischnieuwsblad.nl? U bent al lid vanaf €1,99 per maand. Sluit af en u heeft direct toegang. Enthousiast traden duizenden Nederlandse soldaten in de Tweede Wereldoorlog vrijwillig toe tot de Waffen-SS. Maar na de confrontatie met de ellende aan het oostfront kregen ze vaak spijt.

Zaten we maar weer veilig in Holland bij moeder de vrouw.’ Ongeveer 25.000 Nederlanders dienden tijdens de vrijwillig als soldaten in de Waffen-SS.
Volgens het populaire beeld waren zij onvoorwaardelijke collaborateurs en fanatieke moordmachines, die tot hun laatste snik vochten voor en zijn ‘Duizendjarige Rijk’.

Maar onderzoek op basis van dagboeken levert een gevarieerder beeld op van deze Nederlandse SS-soldaten. Lang niet alle vrijwilligers waren overtuigde nationaal-socialisten en op hun aanvankelijke enthousiasme volgde vaak ontgoocheling. Meer lezen over de Tweede Wereldoorlog? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.

Uw aanmelding is helaas niet gelukt.
Probeer het later nog eens.
De vrijwilligers hadden uiteenlopende motieven om dienst te nemen.
Ort na de Duitse inval in Nederland, in mei 1940, begon de bezetter ‘Germaanse’ jongemannen te werven voor de Waffen-SS, die samen met de reguliere Duitse Wehrmacht vocht aan alle Europese fronten.

Aanmelding leek sommige Nederlanders geen onlogische stap. Het eigen vaderland was dan wel bezet, maar de Duitsers leken aanvankelijk zo kwaad nog niet. Wellicht kon Nederland binnen de ‘nieuwe orde’ een rol van betekenis spelen; in de decennia daarvoor had het vrijwel geen macht meer bezeten op het politieke wereldtoneel.

Van de gevluchte koningin Wilhelmina werd gezegd dat zij haar eigen volk in de steek had gelaten.
Misschien waren monarchie en democratie wel geen geschikte regeringsvormen en hadden die hun langste tijd gehad.
Was de snelle capitulatie niet een bewijs dat het de Nederlandse bevolking aan strijdlust ontbrak? Voor wie zo redeneerde, kon het nationaal-socialisme een ideaal lijken dat het waard was om voor te vechten.

Door de kant van de overwinnaar te kiezen konden ontevreden jonge mannen zich afzetten tegen de politiek van de voorgaande jaren. Eén vrijwilliger schreef bijvoorbeeld in zijn dagboek: ‘Het is ons volk de laatste jaren te goed gegaan. Van den groten kapitalist tot den kleinsten arbeider hadden zij allen één Ideaal: de Gulden, het gouden kalf! Niet een arbeider was het voorbeeld, maar een rentenier.’ Een andere vrijwilliger schreef dat zijn keuze voor de Waffen-SS het logische gevolg was van zijn politieke opvattingen: ‘Ik had, en heb, het volste vertrouwen in de Führer en ben er ten volle van overtuigd dat wij deze oorlog tot het door ons gewenste einde zullen voeren.’ Veel vrijwilligers voelden zich aangetrokken tot militair vertoon Politieke overtuiging ging soms hand in hand met opportunisme, zo blijkt bijvoorbeeld uit onderstaand fragment: ‘ Wanneer ik mijzelf thans de gewetensvraag voorleg waarom ik eigenlijk nationaalsocialist werd, dan moet ik erkennen dat hierin ook onbewust materiële redenen invloed hebben uitgeoefend.

Op een bepaald moment moet ik bij mezelf overwogen hebben dat het nationaalsocialisme de toekomst in handen had. Wilde ons volk er de vruchten van plukken, dan hadden we te zorgen er als de kippen bij te zijn. Mijn persoonlijk belang ging met dat van het volk parallel. Ik hechtte er waarde aan opbouwend en organiserend te werk te kunnen gaan en dit dacht ik meermaals te vinden in de lijn van de «nieuwe orde».

‘ Veel vrijwilligers voelden zich aangetrokken tot militair vertoon. ‘Op het Schuttersveld gekeken naar het exerceren van een Duitse compagnie. Grandioos was het!’ noteerde een van hen in zijn dagboek. Een ander schreef dat hij en zijn medevrijwilligers apetrots waren op de uniformen die ze tijdens de opleiding in een kazerne in de Elzas kregen uitgereikt: ‘Hoe bekeken we ons in de grote spiegels van het waslokaal.’ De meeste Nederlandse SS-vrijwilligers meldden zich aan vanaf de zomer van 1941, toen Hitlers invasie van de Sovjet-Unie was begonnen.

De overtuiging dat het communisme bestreden moest worden was een veelvoorkomende motivatie, ook voor vrijwilligers die verder niets te maken wilden hebben met het nationaal-socialisme.
Sommigen voelden een zekere groepsdruk om mee te doen met vrienden; anderen wilden de sleur doorbreken of zich afzetten tegen ouders die anti-Duitse sympathieën hadden.

Er was ook een groep vrijwilligers met justitiële problemen, voor wie dienst nemen in de Waffen-SS een uitvlucht was. De bevelhebbers van de Waffen-SS meenden dat boeven uitstekende soldaten konden worden. Wat hun beweegredenen ook waren, uiteindelijk droegen de Nederlandse vrijwilligers het uniform van de SS.

En dat had verstrekkende gevolgen. Verder moet een categorie vrijwilligers niet over het hoofd worden gezien: mannen die dienst namen vanwege gebrek aan inkomsten of voedsel voor zichzelf en hun familie. Dit laatste kwam met name voor tijdens de hongerwinter van 1944-1945. Zo schreef een vrijwilliger in zijn dagboek: ‘8 februari 1945.

Met 20 mannen van het station naar de SS vertrokken. Deze 20 waren bij de SS gekomen vanwege de honger welke er de laatste maanden in het westen was.’ Waar Staat Ss Voor Nederlandse SS’ers banen zich een weg door de sneeuw op weg naar het oostfront, 24 april 1942. Wat hun beweegredenen ook waren, uiteindelijk droegen de Nederlandse vrijwilligers het uniform van de SS. En dat had verstrekkende gevolgen. Eerst kregen zij enkele maanden lang een harde militaire opleiding, waar ook politieke scholing een belangrijk bestanddeel van was.

Zo werden de rekruten omgevormd tot fanatieke soldaten. Vervolgens werden ze naar het oostfront gestuurd en raakten ze betrokken bij een ideologische oorlog zonder genade. Sommigen verbaasden zich over het gemak waarmee ze zich na de eerste frontervaringen aanpasten aan de nieuwe situatie, waarin afschuwelijke taferelen gewoon waren: ‘Een huivering loopt over je rug als je een paar honderd dode Russen ziet, omdat je verder alleen het lijk van een overleden familielid hebt gezien.

Later werd het gewoon.’ De eerste Nederlanders die in juni 1941 aan het oostfront verschenen, werden direct geconfronteerd met het sneuvelen van hun commandant, Hilmar Wäckerle. Een van hen schreef: ‘Wäckerle gevallen. De verslagenheid is groot. Met de Russen, die ons vandaag in handen vallen, wordt geen pardon gemaakt, totdat een bevel ons weer tot de orde roept.’ Het executeren van krijgsgevangenen was voor de SS’ers een logische en binnen de context wellicht onvermijdelijke reactie op de dood van hun commandant.

Het was de Nederlanders ook direct duidelijk wat men van de Russische vijand kon verwachten: ‘In Husyatin vonden wij de verminkte lijken van twee kameraden, afgesneden geslachtsdelen, oren, uitgestoken ogen enz.
Onze woede kende vanzelfsprekend geen grenzen meer, en het gevolg was dat alle gevangenen werden neergeknald.’ Bij sommige vrijwilligers leidde wraaklust ertoe dat zij met het grootste gemak participeerden in genocide op de Joodse burgerbevolking.

Militaire eenheden raakten verwikkeld in het moorddadige werk dat achter de frontlinies werd verricht door de Einsatzgruppen, Uit een dagboekfragment blijkt dat Nederlandse vrijwilligers begin juli 1941 meededen aan moordpartijen in de Oekraïense stad Ternopil: ‘Vergeten heb ik nog te vertellen hoe mooi het was om in Tarnopol een opperrabbijn aan de toren van zijn synagoge op te hangen en toen de synagoge in brand te steken.’ Naarmate de oorlog vorderde kregen scepsis, teleurstelling en angst de overhand bij de Nederlandse vrijwilligers Een andere vrijwilliger beschrijft wat er gebeurde nadat de Waffen-SS de havenstad Mariopol had ingenomen: ‘ mooiste buit die wij ons hadden kunnen dromen was wel de 13.000 Joden die levend in onze vingers kwamen, maar er natuurlijk niet meer levend uit kwamen.’ Toch lijkt directe betrokkenheid van Nederlanders bij de Holocaust aan het oostfront incidenteel te zijn geweest.

Naarmate de oorlog vorderde kregen scepsis, teleurstelling en angst de overhand bij de Nederlandse vrijwilligers. Soms was dat al snel na indiensttreding het geval. Een soldaat die in augustus 1941 aankwam in het opleidingscentrum in de Poolse stad Debica schreef: ‘Ik had een ellendig gevoel over mij en ik geloof dat de meesten van ons er heel wat voor overgehad zouden hebben wanneer ze weer veilig in Holland bij moeder de vrouw hadden gezeten.’ Dagboeken bevatten met het verstrijken van de tijd steeds vaker aantekeningen over kameraden die sneuvelden.

De angst om hetzelfde lot te ondergaan groeide. Zo noteerde een vrijwilliger in oktober 1941: ‘De Roo is dood. Ook op deze dag is nog een Hollander De Wekker door een granaatsplinter gedood. We waren zwaar geslagen en we zeiden elkaar: hier komt niemand meer levend vandaan.’ Van onvoorwaardelijk vertrouwen in het nationaal-socialisme en een uiteindelijke overwinning voor Duitsland was aan het einde van de oorlog bij vrijwel niemand meer sprake Een ander beschreef zijn gevoelens in februari 1944, toen zijn verlof in Nederland was afgelopen: ‘Ik ga terug naar het front. Waar Staat Ss Voor Voormalige Nederlandse SS’ers en andere collaborateurs in SS-gevangenenkamp Harskamp. Van onvoorwaardelijk vertrouwen in het nationaal-socialisme en een uiteindelijke overwinning voor Duitsland was aan het einde van de oorlog bij vrijwel niemand meer sprake.

Sommigen bleven nog wel hoop houden dat door het naziregime beloofde ‘superwapens’ het tij nog konden keren.
Men fluistert over een geheim chemisch wapen dat tot het laatst bewaard wordt en alleen in de allerhoogste nood zal ingezet worden, dan echter de oorlog de laatste beslissende wending zal geven,’ schreef een SS-vrijwilliger in zijn dagboek.

Zelfs in maart 1945 geloofde hij nog in de overwinning: ‘ Desondanks heeft Engeland Holland niet kunnen bevrijden, en het zal ook nooit meer kunnen. Nog weinige dagen en de zegevierende Duitse SS en Weermacht divisies zullen de Britten er vlugger uit jagen als zij erin gekomen zijn, al zullen er heel wat minder Britten weg te jagen zijn dan er in september van het vorig jaar kwamen.

Engelands uur heeft geslagen, zijn dood aangekondigd. Pas op Britannia, de wende is daar! ‘ Het bericht dat Adolf Hitler het leven had gelaten sloeg ook de allerlaatste hoop de bodem in. Weinig Nederlandse vrijwilligers wilden zichzelf de dood in jagen voor een verloren zaak. Persoonlijke overleving woog zwaarder dan ideologie.

Maar ze hadden geen andere keus dan door te vechten, want de rangen van de SS konden niet zomaar worden verlaten. Zoals een van hen na de oorlog verklaarde: ‘Je zat in dat schuitje. Je dacht: hoe kom ik er weer uit? Hoe kom ik weer thuis?’ De Nederlandse vrijwilligers bleken ‘op het verkeerde paard te hebben gewed’ en moesten daar na de Duitse nederlaag de prijs voor betalen.

Hun lot lag in de handen van de overwinnaars. De tribunalen en bijzondere gerechtshoven die in Nederland werden belast met het berechten van collaborateurs, veroordeelden uiteindelijk circa 6800 Nederlandse SS-soldaten. De meesten werden voornamelijk aangeklaagd voor het feit dat zij ‘in vreemde krijgsdienst’ waren getreden en kregen in de regel tussen de vijf en tien jaar gevangenisstraf opgelegd.

De strafmaat werd verhoogd wanneer er sprake was van verzwarende omstandigheden – bijvoorbeeld als een verdachte vóór de oorlog officier in het Nederlandse leger was geweest. Gevangenisstraffen van tien, vijftien of twintig jaar waren in zulke gevallen niet uitzonderlijk.

Enkele veroordeelden kregen levenslang.
Ook gebeurde het wel dat een voormalige SS-soldaat het doodvonnis tegen zich hoorde uitspreken, maar in de praktijk werd dit zelden uitgevoerd.
Door grootschalige gratieverlening werden de straffen vanaf 1948 teruggebracht tot gematigder proporties.
Dit artikel is gepubliceerd in Dit artikel is geschreven door: Evertjan van Roekel is historicus en journalist.

: Vechten voor de vijand: Nederlanders bij de Waffen-SS

Hoe heet de Duitse SS?

De Gouden regels voor het gebruik van ‘ss’ en ‘ß’ Tijdens mijn trainingen vragen cursisten mij regelmatig naar het gebruik van de letter ‘ß’. De ‘ß’ bestaat alleen in de Duitse taal. Geen wonder, dat men erover struikelt. De letter heet officieel ‘eszett’, maar men schrijft ‘ß’. In Duitsland heeft hij diverse benamingen zoals ‘Buckel-S’ of ‘Straßen-S’.1.

Na korte klinkers gebruikt men altijd de dubbele ‘ss’, ook aan het einde van een woord:Fass, Fluss, Guss, Nuss, Riss, essen, messen, müssen, küssen, vermissen.
Na lange klinkers gebruikt men altijd een ‘ß’: Fuß, Gruß, Maß, Straße, Soße, stoßen, groß, gießen, fließen.
Na tweeklanken wordt ‘ß’ gebruikt omdat deze op lange klinkers lijken: Weiß, heiß, außen, draußen, scheußlich.
In woorden die helemaal in hoofdletters staan wordt ‘ß’ vervangen door een dubbele ‘ss’. ‘ß’ bestaat niet als hoofdletter. U vindt het nooit aan het begin van een woord.

Wie was de baas van de SS?

Opkomst van Heinrich Himmler als nazileider – Op 1 augustus 1923 trad Heinrich Himmler officieel toe tot de NSDAP. Gedurende de Bierkellerputsch in München op 8 en 9 november 1923, was Himmler ook aanwezig. Hij was toen SA-vlaggendrager, onder leiding van Hermann Göring,

De poging van de nazi’s om het Beierse ministerie van Oorlog te bezetten mislukte echter en Hitler belandde in de gevangenis. Tegelijkertijd begon Heinrich zich steeds meer te verdiepen in het antisemitisme. Vanaf 1925 of 1926 zette hij zich actief in voor de NSDAP (als partijfunctionaris) en werd hij lid van de SS, de persoonlijke lijfwachten van Hitler.

In september 1927 was hij inmiddels onderbevelhebber van de SS, met als taak deze organisatie uit te bouwen. Hitler was tevreden over Himmler en bevorderde hem op 6 januari 1929 tot Reichsführer-SS, Later, in april 1934, kreeg Himmler de leiding over de Gestapo en in juni 1936 benoemde Hitler hem ook tot hoofdchef van de Duitse politie.

Onder leiding van Himmler groeide de SS als kool.
Zo nam hij in juni 1931 Reinhard Heydrich (1904-1942) aan, die van Himmler opdracht kreeg de Sicherheitsdienst (SD) op te richten, een inlichtingen- en spionageorganisatie binnen de SS.
Heinrich Himmler was een uitstekend organisator.
Zo was hij naast alle activiteiten voor de SS, Gestapo en de politie, betrokken bij de totstandkoming van het eerste concentratiekamp van de nationaalsocialisten, in Dachau in 1933.

Op 30 maart 1933 maakte Himmler bekend dat dit kamp tien dagen daarvoor was geopend.

Wat betekent Obersturmbannführer?

Obersturmbannführer was een paramilitaire rang in de nazi-partij, die gebruikt werd in de SA en de SS, De rang werd in mei 1933 tijdens de uitbreiding van de SA voorzien als nieuwe officiersrang boven die van Sturmbannführer. Het werd tegelijkertijd ook een SS-rang.

De rang werd vertaald als «hoogste aanvals- (ofwel bestormings) eenheidsleider», Obersturmbannführer was de lagere rang van de Standartenführer en was het equivalent van de rang Oberstleutnant ( luitenant-kolonel ) in het Duitse leger.
De insignes voor de Obersturmbannführer waren vier zilveren ruiten en een streep gecentreerd op de linker kraagspiegel van het SS/SA uniform.

De rang had bovendien de schouderemblemen van een Wehrmacht Oberstleutnant en was de hoogste SS/SA rang die eenheidsinsignes droeg op de tegen(over)gestelde kraagspiegel.

Waar staat MS voor bij een schip?

Zijner Majesteits – Als schepen bij de marine in dienst komen, krijgen ze de toevoeging Zr.Ms. (Zijner Majesteits) voor hun naam. Ze varen voor de koning. Als het staatshoofd geen koning is maar een koningin, krijgen alle schepen de toevoeging Hr.Ms. (Harer Majesteits).

Hoe lang ss Rotterdam naar New York?

De kunst van het reizen. Glitter, glamour en gedoe aan boord van de Holland-Amerika Lijn Deze zomer trekken we weer massaal weg van huis. Ook Andere Tijden gaat op reis. Archiefbeelden en herinneringen van reizigers brengen u terug naar die vakanties van toen in dit Andere Tijden Zomermagazine.

Eindeloze diners, schitterende jurken, glitter en glamour, dat is reizen aan boord van de Holland-Amerika Lijn in de eerste decennia van de twintigste eeuw.
Het is tot kunst verheven.
Terwijl bovendeks het grote geld geniet van eindeloze luxe, wachten benedendeks duizenden migranten op de aankomst in de haven van New York.

Hoe snel vaart de stoomboot?

Hoe lang ben je met een stoomboot onderweg van Spanje naar Nederland? Schatting: een stoomboot haalt zo’n 10 knopen (18 km/uur ); De afstand van Vigo (NW Spanje) naar Amsterdam is in vogelvlucht zo’n 1500 km, over zee wat langer.

Wat deed de SS in de Tweede Wereldoorlog?

Het beruchte embleem van de SS. De Schutzstaffel ( Nederlands : beschermingsafdeling, afgekort als SS, ook wel de Duitse Zwarthemden genoemd) was 20 jaar lang een paramilitaire organisatie in nazi-Duitsland, De SS bestond uit politiekorpsen die Hitlers’ rijk onderdrukten, doodskopeenheden die kampen bewaakten en extreem geharde gevechtseenheden.

Wat zijn de bruinhemden?

De SA (Sturmabteilung) was de in 1921 opgerichte beschermingsdienst en knokploeg van de NSDAP. Op 30 juni 1934 werd in de Nacht van de Lange Messen de SA-top door de SS geëxecuteerd. Wegens de bruine uniformen was de bijnaam van de SA ‘Bruinhemden’.

Wat zijn de 3 Neurenberger wetten?

Waar Staat Ss Voor De Rassenwetten van Neurenberg werden op 15 september 1935 ingevoerd. Het waren drie wetten, die zaken regelden zoals burgerschap, bescherming van Duits bloed en Duitse eer en Bescherming van Genetische Gezondheid. De drie wetten die werden ingevoerd waren geschreven vanuit de nazi-ideologie en hadden het doel om de stapsgewijze ontneming van rechten, die in de jaren ervoor voor de Joodse inwoners al waren ingevoerd, een wettelijke basis te geven, te codificeren.

Het meest bekend is dat het de Duitsers verboden was om te trouwen met Joodse Duitsers. Maar ook de burgerrechten werden ontnomen en het doel van de wetten was de Joodse Duitsers het leven zo onmogelijk te maken dat ze «vrijwillig» Duitsland zouden verlaten. De wetten escaleerden en de opinie ontstond dat «inferieure elementen» opgeruimd moesten worden.

Deze opinie werd een van de facetten die uitgroeiden tot de holocaust. De wetten waren: 1. Wet ter Bescherming van het Duitse Bloed en de Duitse Eer (bloedbeschermingswet). Deze wet verbood seksuele relaties tussen Duitsers en niet-Duitsers. Wie Duitser was werd bepaald door de grootouders. Waar Staat Ss Voor Neurenbergerwetten. Exemplaar in Nationaal Holocaust Centrum Oslo, 19 juli 2016.2. Rijks Burgerschapswet Deze wet bepaalde wie Duitser was en wie niet. Dit werd bepaald door «Duits bloed» en wie door zijn daden het vaderland diende. Deze wet werd ook gebruikt om Joodse Duitsers uit hun functie bij de overheid te ontheffen.3.

Wet ter Bescherming van de Genetische Gezondheid.
Deze wet bepaalde dat ieder die wilde trouwen een medisch onderzoek moest ondergaan om te zien of ze genetisch gezonde kinderen konden voortbrengen.
Een huwelijk werd verboden wanneer een van de partners een geslachtsziekte had, zwakbegaafd was of epilepsie had – of men moest zich laten steriliseren.

De laatste wet was geen Duitse uitvinding, maar een soortgelijke wet bestond al in Denemarken, Finland, Zweden en de Verenigde Staten. Verder stond in de wet dat het hakenkruis werd ingevoerd als Duitse rijksvlag. De wetten werden ook in bezette gebieden ingevoerd, in Nederland op 27 maart 1942.

De wetten werden ingetrokken na de oorlog.
Toen Hitler deze wetten presenteerde was zijn toon gematigd.
Waarschijnlijk wilde hij de confrontatie met belangrijke landen vermijden.
Hij had erover een interview met United Press en zei: » Deze wetten zouden een basis kunnen vormen waarop het Duitse volk een redelijke verhouding zou vinden met het Joodse volk.

Maar als deze hoop niet in vervulling gaat en de Joodse acties in en buiten Duitsland zouden doorgaan, dan zou de situatie opnieuw moeten worden bekeken. » bron: nps/de oorlog, wikipedia, joodsmonument.nl, auschwitz.nl laatst bijgewerkt: 22 september 2019

Waar staat de SS voor bij SS Rotterdam?

Algemeen – Wat betekent ss eigenlijk? Het schip heet Rotterdam maar om duidelijk te maken dat het hier om een stoomschip gaat gebruikt men de afkorting ss. Er vaart nog steeds een cruiseschip dat ook Rotterdam heet, maar dat is een motorschip: ms Rotterdam dus.

Gaat het schip nog varen? Nee, de machinekamer is buiten gebruik.
Wel is deze imposante ruimte te bezoeken met een tour.
Bekijk onze rondleidingen.
Ik heb nog historisch materiaal van de Holland Amerika Lijn en zou dit graag aan jullie willen schenken, hoe kan ik dit doen? Natuurlijk kan dat! Neem hiervoor op met Vrienden van stoomschip Rotterdam.

Wat kan ik allemaal doen op het ss Rotterdam? Van een kopje koffie drinken tot lunchen, dineren, overnachten, feesten, uitgaan, trouwen, evenementen organiseren, een congres houden en een tour over het schip maken. Heb ik een entreebewijs nodig om het ss Rotterdam te bezoeken? Nee, het schip is vrij toegankelijk.

Je kunt zonder entreebewijs naar de restaurants, de bar en het terras. Eenmaal aan boord kun je een rondleiding boeken om meer van het schip te zien. De zalen zijn voor besloten feesten en evenementen, maar indien vrij, eveneens te bezichtigen met een, Hoe kom ik snel te weten welke activiteiten er binnenkort aan boord zijn voor de komende periode? Op onze staan de huidige en komende activiteiten aan boord.

Kan ik trouwen op het ss Rotterdam? Ja zeker! Klik voor meer informatie. Kan ik werken op het ss Rotterdam? Ja. Er zijn regelmatig diverse vacatures in het hotel, bij de administratie, de beveiliging, de facilitaire dienst en de restaurants. Klik voor alle actuele vacatures.

Kan ik stage lopen op het ss Rotterdam? Het ss Rotterdam maakt vaak gebruik van stagiaires. Klik voor alle actuele vacatures. Kan ik een opleiding volgen op het ss Rotterdam? In samenwerking met het kun je op het ss Rotterdam de praktijkopleidingen zelfstandig werkend gastheer/gastvrouw en zelfstandig werkend kok volgen.

Is het schip toegankelijk voor rolstoelen en mensen die slecht ter been zijn? Ja, een gedeelte van het schip is toegankelijk voor mensen in een rolstoel en mindervaliden: restaurant Lido Grill, de Ocean Wine Bar en de Captains Lounge. De rondleiding is alleen beperkt toegankelijk.

Mag ik mijn hond (of ander huisdier) mee aan boord nemen? Helaas is dit niet toegestaan. Alleen geleidehonden zijn welkom aan boord. Mag ik roken op het ss Rotterdam? Op het ss Rotterdam geldt een rookverbod. Roken is alleen toegestaan op de buitendekken. Hoe kan ik betalen op het ss Rotterdam? Op het ss Rotterdam is het mogelijk om met contant, pin, America Express, Mastercard, Visa en cadeaubonnen te betalen.

Daarnaast is een extra pinautomaat aanwezig bij de uitgang op het Main Deck. Is er gratis internet op het ss Rotterdam? Ja, in alle publieke ruimtes, op de hotelkamers en in de meeting rooms is gratis wifi aanwezig. Kan ik een cadeaubon voor het ss Rotterdam kopen? Ja, deze zijn aan boord te koop.

Vraag ernaar bij de hotelreceptie. Waar kan ik terecht voor een opmerking of suggestie? hier om contact met ons op te nemen voor een opmerking of suggestie. Er zal dan zo spoedig mogelijk contact met je worden opgenomen. De escape room aan boord van het ss Rotterdam is een teambuildingsuitje vol spanning en sensatie.

Lees hier de veelgestelde vragen rondom de escape room.

Wat deed de SS in Nederland?

Ten tweede achtte de SS de oprichting van de Nederlandsche SS van groot belang voor de werving van vrijwilligers voor de Waffen-SS.
De Nederlandsche SS kon niet alleen zelf als reservoir dienen, maar had ook een belangrijke taak in het creëren van een basis van waaruit de werving in de toekomst diende plaats te vinden.

De Nederlandse vrijwilligers zouden hun eigen Standarte ‘Westland’ krijgen.
Hoewel Mussert zijn medewerking niet verleende en zijn leden opriep vooral geen dienst te nemen bij de SS, ging de oprichting door.
In eerste instantie bleef Mussert zijn medewerking weigeren, maar hij deed vervolgens toch concessies om zijn eigen positie niet in gevaar te brengen.

Zo werd op 11 september 1940 de Nederlandsche SS door Mussert opgericht, formeel als onderafdeling (Afdeling XI) van de NSB.
Als ‘Voorman’ werd Henk Feldmeijer benoemd, die zich in de dagelijkse praktijk echter weinig gelegen liet liggen aan Mussert en diens NSB.
Feldmeijer zocht in plaats daarvan meer en meer aansluiting bij de Duitse Allgemeine (politieke) SS,